Wyobraźmy sobie sytuację, kiedy potrzebujemy nagle skontaktować się z lekarzem ale nie mamy możliwości, aby dojechać na tradycyjną wizytę w przychodni. Z pomocą przychodzi recepta online, którą załatwimy przez Internet w ciągu zaledwie kilkunastu minut, nawet będąc w pracy. Jak to działa? Czy dzięki temu rozwiązaniu rzeczywiście można szybko można uzyskać pomoc medyczną? Odpowiadamy na te pytania.
Recepta online – jak to działa? Czy e-recepty są legalne?
Recepta online to odpowiednik dawnej papierowej recepty, wystawiany w postaci cyfrowej. E-receptę można uzyskać zarówno po osobistej wizycie u lekarza, jak i na odległość, np. po skorzystaniu z teleporady lub czatu z lekarzem. Następnie pacjent otrzymuje 4-cyfrowy kod, który należy podać razem z numerem PESEL w aptece i można wykupić przepisane leki.
Recepta online jest legalna i w pełni akceptowalna w Polsce, a także w wielu innych krajach na świecie. W naszym państwie rozwiązanie to funkcjonuje od 2019 roku, natomiast od stycznia 2020 roku recepty w Polsce są wystawiane w postaci elektronicznej obowiązkowo [1, 2]. Kwestie związane z elektroniczną dokumentacją medyczną, w tym także z e-receptami, reguluje Ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia [2].
W jakich sytuacjach przydaje się recepta online i zdalna konsultacja z lekarzem?
Recepta online jest wystawiona po przeprowadzeniu konsultacji medycznej (przez telefon, online lub osobiście). Rozwiązanie to wiąże się z ogromną wygodą dla pacjenta, ze względu na:
- brak kolejek i szybką pomoc ze strony lekarza;
- brak konieczności zabierania do apteki recepty w wersji papierowej;
- łatwiejszy dostęp do przepisanych leków;
- możliwość łatwego monitorowania swojej historii leczenia;
- znacznie zminimalizowane ryzyko zgubienia recepty lub jej błędnego zinterpretowania.
W szczególności e-recepta przydaje się w przypadku pacjentów, którzy z jakiegoś powodu nie mogą się udać do lekarza. Przyczyny takiego stanu rzeczy mogą być bardzo różnorodne, jak np.:
- brak możliwości wyjścia z pracy w godzinach, kiedy odbywają się wizyty lekarskie;
- konieczność opieki nad dzieckiem w godzinach, kiedy odbywają się wizyty lekarskie;
- niemobilność;
- niepełnosprawność;
- poważna choroba, uniemożliwiająca udanie się na wizytę do lekarza;
- zamieszkiwanie w małej miejscowości z ograniczonym dostępem do lekarzy.
Jak uzyskać receptę online? Gdzie ją zrealizować?
W sytuacji, gdy nagle jest potrzebna konsultacja z lekarzem, wizytę można umówić nawet w kilkanaście minut (w zależności od tego z jakiej platformy telemedycznej korzystamy). Najczęściej proces ubiegania się o receptę online wygląda następująco:
- pacjent wypełnia krótki formularz zdrowotny dla lekarza;
- pacjent wybiera termin i lekarza specjalistę, a także preferowaną formę wizyty;
- pacjent stawia się na umówionej konsultacji o wyznaczonej godzinie (np. odbiera telefon w spodziewanej porze teleporady);
- pacjent odpowiada na pytania lekarza;
- po zakończeniu konsultacji lekarz wystawia receptę online;
- pacjent otrzymuje 4-cyfrowy kod, z którym należy się udać do dowolnie wybranej apteki.
Gdzie sprawdzić receptę online?
Recepty online, zarówno te wypisywane po wizycie w gabinecie, jak i wystawiane przez Internet, są automatycznie zapisywana w centralnej bazie danych prowadzonej przez Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia (CSIOZ). Każdy pacjent może podejrzeć swoją e-receptę z poziomu Internetowego Konta Pacjenta (IKP).
Na Internetowe Konto Pacjenta można się zalogować z poziomu komputera lub urządzenia mobilnego z zainstalowaną aplikacją mojeIKP. Poza nazwą przepisanego leku, są tam dostępne także informacje na temat:
- dawkowania zaleconego przez lekarza;
- historii leczenia bliskiej osoby, która nas upoważniła do wglądu w dokumentację medyczną;
- historii wizyt u lekarza i innych zdarzeń medycznych;
- refundacji leków;
- szczepień;
- ubezpieczeniu zdrowotnym;
- wyników badań;
- wystawionych skierowań na badania i do szpitala;
- wystawionych e-zleceń na wyroby medyczne;
- wystawionych e-zwolnień i innych zaświadczeń lekarskich.
Czy pracodawca widzi recepty online?
O ile pracownik ma pełen wgląd w swoje recepty online, o tyle jego pracodawca już niekoniecznie. Jak mówi Ustawa o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta z dnia 6 listopada 2008 roku [4]: dokumentację medyczną udostępnia się podmiotom udzielającym świadczeń zdrowotnych, takim jak np. lekarz, pielęgniarka, farmaceuta lub pracownik medyczny, który wykonuje czynności w sytuacji ratowania życia.
Informacje zawarte w recepcie online są chronione także na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) [5]. Zgodnie z nim przetwarzanie informacji o stanie zdrowia jest dopuszczalne tylko warunkowo, przez podmioty udzielające świadczeń medycznych [5].
Warto wiedzieć: Recepty online nie widzi zarówno pracodawca, jak i Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast jeśli chodzi o e-zwolnienia, jest ono widoczne z poziomu profilu PUE, ale pracodawca ma dostęp jedynie do tych informacji, które są konieczne do ustalenia prawa do świadczeń zdrowotnych lub zasiłków chorobowych.
Źródła:
1. ezdrowie.gov.pl. (n.d.). e-recepta – ezdrowie.gov.pl. [online] Available at: https://ezdrowie.gov.pl/portal/home/dla-podmiotow-leczniczych/e-recepta [Dostęp: 15.07.2024 r.]
2. Ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz.U. 2011 nr 113 poz. 657)
3. pacjent.gov.pl. (n.d.). O IKP [online] Available at: https://pacjent.gov.pl/internetowe-konto-pacjenta [Dostęp: 15.07.2024 r.]
4. Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U. 2009 nr 52 poz. 417)
5. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych)
